Zażalenie na niesłuszne zatrzymanie

Każda osoba pozbawiona wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo do żądania zbadania przez sąd legalności pozbawienia jej wolności. W zażaleniu zatrzymany może domagać się zbadania tego zatrzymania pod kątem zasadności, legalności oraz prawidłowości samego zatrzymania.

Zażalenie należy złożyć organowi, który dokonał zatrzymania w terminie 7 dni od chwili zatrzymania albo jeśli zażalenie będzie składane już po zwolnieniu zatrzymanego, można złożyć zażalenie na zatrzymanie bezpośrednio w sądzie. Sądem właściwym do rozpoznania zażalenia na zatrzymanie jest sąd rejonowy miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania. Sąd niezwłocznie rozpoznaje zażalenie na zatrzymanie.

Zażalenie powinno zostać przekazane do sądu wraz z protokołem zatrzymania oraz innymi materiałami, które uzasadniały to zatrzymanie. Sąd niezwłocznie bada sprawę pod kątem tego czy zatrzymanie było zasadne, tzn czy występowały okoliczności dające podstawy do zatrzymania w konkretnym przypadku, a więc chociażby to czy występowało uzasadnione przypuszczenie, że osoba ta dopuściła się przestępstwa i musi to być uzasadnione przypuszczenie, nie każde przypuszczenia oraz czy po wylegitymowaniu i ustaleniu tożsamości osoby zatrzymanej istniało, po pierwsze ryzyko ucieczki i ukrywania się takiej osoby oraz obawa matactwa. Sąd bada także, czy z uwagi na to, że zatrzymanie stanowi środek przymusu bezpośredniego, została spełniona przesłanka konieczności i proporcjonalności, a przez to, czy w związku z tym, zatrzymanie było niezbędne dla zabezpieczenia dalszego toku postępowania.

W sytuacji, gdy osoba zatrzymana została zwolniona przed rozstrzygnięciem sądu, sąd ten nie nakaże natychmiastowego zwolnienia tej osoby. W przypadku jeśli doszło do niewątpliwie niesłusznego zatrzymania sąd stwierdzi bezpodstawność zatrzymania lub naruszenie przepisów w czasie jego wykonywania.

Badając przesłankę legalności sąd oceni czy zatrzymanie miało swoją podstawę prawną oraz chociażby to, czy zatrzymania dokonała właściwa do tego formacja. Oceniając zasadność zatrzymania sąd ustala czy zostały spełnione przesłanki konieczności i proporcjonalności a rozstrzygając o tym, czy zatrzymanie było prawidłowe należy ustalić okoliczności zatrzymania, jego przebieg a także czy były respektowane prawa osoby zatrzymanej, jak prawo do kontaktu z adwokatem czy radcą prawnym czy pouczenie zatrzymanego o jego prawach.

Osobie niewątpliwie niesłusznie zatrzymanej przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie i zadośćuczynienie. Aby dochodzić odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa za niesłuszne zatrzymanie nie jest konieczne złożenie zażalenia na zatrzymanie. Sąd w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne zatrzymanie będzie badał czy zatrzymanie było zgodne z prawem.

Dowiedz się więcej o odszkodowaniu za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie.