Przerwanie ciąży – czyli co zmienia publikacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego

Na marginesie warto wskazać, że oczekiwanie przez Premiera na uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22.10.2020r. w sprawie sygn. akt K 1/20 (Dz.U. 2021 poz. 175) i publikacja tegoż orzeczenia i jego uzasadnienia z trzymiesięcznym opóźnieniem nie znajduje usprawiedliwienia. Prezes Rady Ministrów odpowiedzialny jest za publikację orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego niezwłocznie i wynika to, po pierwsze z art. 190 par. 2, Konstytucji, który mówi, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu, a po drugie zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, ogłoszenie w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe i powinno nastąpić niezwłocznie. Jest to zadanie i odpowiedzialność Prezesa Rady Ministrów. Trudno także zgodzić się z argumentami zawartymi w stanowisku Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2020r. (M.P. poz. 1104), które stanowić miałoby podstawę do opóźnienia publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Przepisy, w tym przepisy Konstytucji, nie przewidują czegoś takiego jak „wyrażenie stanowiska w sprawie publikacji aktu prawnego”, w tym stanowiska Rady Ministrów w sprawie publikacji wyroków Trybunału. Razi także powoływanie się na to stanowisko w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 27.01.2020 w sprawie ogłoszenie uzasadnienia przywołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Pomijając te rażące naginanie prawa, a wręcz wydaje się, działanie poza ustawową podstawą a także pozostawiając na boku historię i skutki zmian z jakimi mamy do czynienia w Trybunale Konstytucyjnym od 2015r. trzeba wskazać, znowu za brzmieniem Konstytucji, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne (art. 190 par. 1 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997r.).

Przypomnijmy, Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 22.10.2020r. uznał za niekonstytucyjny, czyli niezgodny z aktem najwyższego rzędu, przepis artykułu 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży. Innymi słowy, przepis ten utracił moc. Nie obowiązuje i nie można się już na tą przesłankę powoływać. Nie omawiając skutków tego wyroku z perspektywy moralnej, kulturowej, społecznej czy światopoglądowej utrata mocy prawnej oznacza, że zabieg przerywania ciąży dokonany z uwagi na fakt, że badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, będzie stanowił przestępstwo ścigane ustawą karną.

Kto ponosi odpowiedzialność karną w przypadku usunięcia ciąży?

Zacznijmy od tego, że w przepisach ustawy o planowaniu rodziny pozostały dwie inne przesłanki pozwalające na przeprowadzenie legalnie zabiegu usunięcia ciąży. Można powiedzieć, że aborcja dokonana z tych powodów będzie legalna a więc w zabiegiem nie wiąże się odpowiedzialność karna. Od dnia 27.01.2021r. legalną aborcję można dokonać jedynie w przypadku, gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia kobiety ciężarnej oraz zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego np. gwałtu.

Zabieg przerwania ciąży dokonany z innych powodów niż wskazane powyżej będzie uznany za nielegalny. Kodeks karny zajmuje się aborcją w art. 152, 152 i 154, przy czym istotny z punktu widzenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest art. 152 kodeksu karnego. Trzeba wyraźnie wskazać, że prawo nie ściga kobiety ciężarnej, która usunęła ciążę, choć logika podpowiada, że i to może się wkrótce zmienić bądź przez zmianę przepisów bądź wytyczne dla prokuratorów co do ścigania kobiet dokonujących aborcji. Odpowiedzialności karnej podlegać będzie jednak każda osoba, która pomagała w zabiegu przerywania ciąży lub dokonała przerwania ciąży z naruszeniem przepisów ustawy

Blok tekstowy