Nieznaczna ilość narkotyków

Czy posiadanie narkotyków jest zabronione?

Przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomani jasno stanowią, że posiadania narkotyków a także handel narkotykami są w Polsce zabronione. Tak ścisła regulacja zmierza do przeciwdziałania procederowi narkomanii bez względu na rodzaj oraz ilość posiadanych substancji odurzających. Za ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii przytoczyć można dwa przepisy, które dobitnie o tym świadczą.

Art. 53. [Wytwarzanie, przetwarzanie, przerabianie środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych albo przetwarzanie słomy makowej]

1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje psychotropowe albo przetwarza słomę makową, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

1a. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia nowe substancje psychoaktywne, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1 lub 1a, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, słomy makowej lub nowych substancji psychoaktywnych, lub czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

a także drugi z przepisów;

Art. 62. [Posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych]

1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Czytając powyższe regulacje nie można mieć złudzeń, że jakiekolwiek posiadanie narkotyków podlega ściganiu karnego. Uważna lektura pozwala jednak dostrzec, że rodzaj kary zależy od tego z jaką ilością narkotyków w danych okolicznościach mamy do czynienia. Przepisy inaczej traktują posiadanie lub handel znaczną ilością narkotyków, od tych przypadków, gdzie można mówić o nieznacznej ilości substancji odurzających.

Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowych rozważań nad odpowiedzią na pytanie co to znaczny posiadać „nieznaczną ilość” zakazanej substancji, warto zastanowić się w jaki dokładnie sposób polskie prawo reguluje kwestie posiadania, obrotu i produkcji narkotyków. Kluczowe znaczenie ma tutaj ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Prawodawca przewidział w niej w sumie kilkanaście przestępstw, a wśród nich trzeba wymienić: nielegalne wytwarzanie środków odurzających lub substancji psychotropowych; wprowadzenie do obrotu tego rodzaju substancji, ich udzielanie (także w celu osiągnięcia korzyści majątkowej) osobie trzeciej, czy ich nielegalne posiadanie.

I właśnie w tej ostatniej kwestii kluczowe znaczenie ma wykładnia pojęcia „znacznej” i „nieznacznej” ilości narkotyku. Otóż zgodnie z obowiązującymi przepisami posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych podlega karze pozbawienia wolności do lat trzech. Jeżeli jednak chodzi o posiadanie tego rodzaju preparatów w „znacznej” ilości sprawcy grozi kara od roku aż do 10 lat pozbawienia wolności. Natomiast sytuacja prawna sprawcy jest dużo lepsza, gdy chodzi o „nieznaczną” ilość narkotyku, przeznaczaną na własny użytek. Wówczas może on liczyć nawet na umorzenie postępowania – także jeszcze przed rozpoczęciem dochodzenia lub śledztwa.

Nieznaczna ilość narkotyków

Nie ma więc wątpliwości, że w przypadku najczęściej zdarzających się przestępstw narkotykowych kluczową kwestią jest właśnie ocena czy ilość narkotyków posiadanych przez sprawcę jest „znaczna” czy też „nieznaczna”. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie sądowym można znaleźć wiele wskazówek w zakresie poszukiwania odpowiedzi na to pytanie. Ich umiejętne wykorzystanie w tego rodzaju sprawach zawsze stanowi podstawę linii obrony. W każdym razie w omawianych tu przypadkach zawsze badać zarówno z jaką ilością narkotyku mamy do czynienia, jak i w jakim celu jest on posiadany przez sprawcę.

Art. 62a. [Posiadanie nieznacznej ilości na własny użytek sprawcy]

Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lub 3, są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.

Sądy najczęściej stają na stanowisku, że „nieznaczna ilość” to taka, która pozwala właściwie jedynie na jednorazowe odurzenie się – a więc w praktyce będzie to jedna bądź dwie porcje – przez pojedynczą osobę. W takich okolicznościach możemy mówić o posiadaniu narkotyku na własny użytek. Jeżeli zaś w sprawie mamy do czynienia z posiadaniem takiej ilości substancji, która pozwala na odurzenie kilkunastu i więcej osób właściwie możemy być pewni, że sąd uzna taką ilość za „znaczną”. Oczywiście w sprawie zawsze należy brać pod uwagę także indywidualne okoliczności, jak uzależnienie sprawcy czy jego wcześniejsze konflikty z prawem. W każdym razie omawiane tu sprawy należą do gatunku tych, w których zapadłe rozstrzygnięcie w decydującej mierze zależy od indywidualnej oceny okoliczności – a więc także od argumentów przytaczanych przez sprawcę.