Fikcyjna darowizna na kościół – odpowiedzialność karno skarbowa i karna

Kilka dni temu media obiegła informacja o aresztowaniu księdza, proboszcza jednej z parafii warszawskich, pod zarzutem oszustw podatkowych. Oznacza to, że sprawa jest poważna, a zarzuty są poważne, gdyż śledztwo nadzoruje Prokuratura Regionalna w Warszawie. Jednym z zarzutów, o których informuje Centralne Biuro Antykorupcyjne na swoich stronach internetowych, jest oskarżenie dotyczące nieprawidłowości w składanych deklaracjach podatkowych oraz potwierdzenia przez duchownego przekazania fikcyjnych darowizn na cele kultu religijnego.

Fikcyjna darowizna na cele kultu religijnego

Sprawa ta, jak wiele innych spraw karnych poza aresztowanym duchownym, także ma lub może mieć innych bohaterów, czyli osoby, które wpłacały taką fikcyjną darowiznę na tę konkretną parafię. Zapewne proceder przestępczy polegał na tym, że osoby zainteresowane pomniejszeniem przychodu przekazywały kwotę darowizny na konto parafii w uzgodnieniu z proboszczem, a następnie umawiały się z duchownym na odbiór kwoty darowizny, pomniejszonej zapewne o jakąś prowizję lub część, która pozostawała w kieszeni proboszcza. Nie wiemy, czy tak przebiegał ten proces wręczenia fikcyjnej darowizny. Doświadczenie pozwala jednak przypuszczać, że taki scenariusz jest całkiem możliwy. Oznacza to, że osoby, które wręczyły darowiznę, a następnie odebrały darowiznę w gotówce od proboszcza, mogą spodziewać się nieprzyjemności i spotkania z postępowaniem karnoskarbowym, a nawet karnym.

Co to jest darowizna na cele kultu religijnego?

Wiele osób spotkało się z darowizną. Samo wręczenie darowizny i związane z tym przyjęcie darowizny nie stanowi ani przestępstwa skarbowego, ani wykroczenia skarbowego. Jednak przepisy prawa podatkowego wprowadziły możliwość obniżenia dochodu jako podstawy opodatkowania w przypadku dokonania darowizny na cele kultu religijnego. Darowizna na cele kultu religijnego to darowizna przekazana kościołom, związkom religijnym i kościelnym osobom prawnym na budowę, remont, wyposażenie lub zakup przedmiotów liturgicznych, między innymi. Odliczyć można nie więcej niż 6% dochodu.

Jaka kara grodzi za wręczenie fikcyjnej darowizny na cele kultu religijnego?

Fikcyjna darowizna i wynikająca z tego nierzetelna deklaracja podatkowa może być kwalifikowana jako przestępstwo oszustwa opisanego w art. 56 Kodeksu Karnego Skarbowego. Przepis przewiduje dwa przestępstwa oraz dwa wykroczenia, których rozgraniczenie odbywa się poprzez określenie kwoty uszczuplenia należności podatkowej.

Art. 56. [Oszustwo podatkowe] § 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego.

Wyższą karą zagrożone jest przestępstwo w typie podstawowym. W przypadku uszczuplenia należności podatkowej małej wartości przestępstwo to zagrożone jest jedynie karą grzywny.

Inne konsekwencje wręczenia fikcyjnej darowizny.

Dodatkowe kłopoty dla wręczającego może oznaczać fikcyjna darowizna na kościół. Jednak konsekwencje prawno-karne w każdym indywidualnym przypadku mogą być odmienne. Duża część darowizn mogła mieć charakter darowizny pieniężnej, która następnie była zwracana darczyńcy w gotówce. Oznacza to, że organy ścigania mogą w dość prosty sposób ustalić wszystkie osoby, które dokonały darowizny na rzecz warszawskiej parafii. Jeśli proceder wyglądał mniej więcej w ten sposób, nie można całkowicie wykluczyć dalszej odpowiedzialności, czyli zarzutu dotyczącego prania pieniędzy, a więc czynu stypizowanego w art. 299 § 1 i § 5 Kodeksu karnego.

Praktyka kancelarii RGN Legal mieszczącej się w Warszawie obejmuje między innymi występowanie w sprawach karnych i karnych skarbowych w sprawach dotyczących oszustw podatkowych.