Co z robić z pustymi fakturami?

Co zrobić, gdy mam pustą fakturę?

Wystawienie pustej faktury może grozić bardzo surowymi konsekwencjami – zarówno na gruncie ustawy o podatku VAT, jak i w zakresie odpowiedzialności karnej. Z podobnymi skutkami powinni liczyć się także posiadacze tego rodzaju faktur. W końcu wystawianie dokumentów księgowych niepotwierdzających rzeczywistych transakcji, a także obrót nimi stanowi przestępstwo. Dlatego warto wiedzieć w jaki sposób należy postępować z taką fakturą i jak postępować, aby uniknąć przykrych konsekwencji. Najważniejsze jest szybkie naprawienie błędu i doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem. Jak tego dokonać?

Trzeba naprawić błąd

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że opodatkowanie podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a także eksport towarów. Jednocześnie sam fakt wystawienia faktury nie oznacza powstania jakiegokolwiek zobowiązania. Może więc dojść do sytuacji, w której tego rodzaju dokument nie będzie potwierdzał rzeczywistych zdarzeń. Co istotne – nie zawsze wynika to z chęci popełnienia czynu zabronionego. Niekiedy wystawienie pustej faktury wynika z pomyłki, związanej np. z przeoczeniem upływu terminu, na jaki umowa została zawarta.

W takich okolicznościach pierwszym krokiem powinno być wystawienie faktury korygującej, z której jasno będzie wynikało, że poprzedni dokument odnosił się do okoliczności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Fakturę korygującą należy wystawić jak najszybciej. Sądy wskazują, że wystawienie jej po rozpoczęciu kontroli skarbowej będzie nieskuteczne. Tym samym podmiot, który otrzymał pustą fakturę powinien jak najszybciej zwrócić się do wystawcy odmawiając jej opłacenia i wskazując na konieczność dokonania korekty. W praktyce niekiedy zdarzają się sytuacje, w których ktoś się podszywa pod określonego przedsiębiorcę, wystawiając „na niego” puste faktury. Oczywiście w takich przypadkach należy zawiadomić organy ścigania, gdyż niepodjęcie reakcji również może doprowadzić do poważnych konsekwencji.

VAT i tak trzeba zapłacić

Osobną kwestią jest konieczność uregulowania samego podatku VAT od pustej faktury. Podmioty będący jej odbiorcą może spać spokojnie w tej kwestii – fiskus nie ma prawa żądać o niego żadnych należności z tego tytułu. Niestety, inaczej sprawa przedstawia się w przypadku wystawcy. Zgodnie z art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Nawiasem mówiąc analogicznie należy postąpić wówczas, gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego.

Ustawodawca obowiązek zapłaty podatku w takich okolicznościach potraktował bardzo szeroko. Odnosi się on właściwie do wszystkich podmiotów, które wystawiły fakturę VAT – także tych, które nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Poza tym obok pustych faktur obowiązek uregulowania VAT przez wystawcę powstanie także wówczas, gdy co prawda doszło do sprzedaży, jednak była ona zwolniona z opodatkowania lub w ogóle mu nie podlegała. Poza tym trzeba podkreślić, że w omawianych tu przypadkach – podobnie zresztą, jak we wszystkich kwestiach dotyczących prawnych związanych z finansami i podatkami – w doktrynie i orzecznictwie panuje spora różnica poglądów. Dlatego przy problemach z pustymi fakturami warto skorzystać z pomocy specjalisty od tych zagadnień.